SAMUEL HAHNEMANN

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Ο Σαμουήλ Χάνεμαν (Samuel Hahnemann) είναι ο ιδρυτής και πατέρας της σύγχρονης  Ομοιοπαθητικής.

Ο Σαμουήλ Χάνεμαν γεννήθηκε στις 10 Απριλίου του 1755 στο Meissen της Σαξωνίας κοντά στην Δρέσδη (σημερινή Γερμανία) σαν το πρώτο από τρία παιδιά και ο πατέρας του ήταν ζωγράφος πορσελάνης. Ο Χάνεμαν εξελίχθηκε σε έναν πολυμαθή άνθρωπο με τεράστιες γνώσεις μιλώντας από τα νεανικά του χρόνια εκτός από Γερμανικά επίσης Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Ελληνικά(!), Λατινικά και αργότερα Αραβικά, Χαλδαϊκά και Εβραϊκά! Επιπλέον εκτός από ιατρός ήταν φαρμακολόγος, φαρμακοποιός, χημικός και φιλόσοφος.

Σπούδασε ιατρική στη Λειψία και στη Βιέννη και ξεκίνησε να ασκεί το επάγγελμα του γιατρού το 1781, σε διάφορες πόλεις της Γερμανίας. Τρία χρόνια αργότερα εγκαταστάθηκε στη Δρέσδη και το 1789 στη Λειψία. Τον επόμενο χρόνο ανέλαβε τη μετάφραση της πραγματείας του William Cullen για τη φαρμακολογία (Materia Medica) και ανακάλυψε πως τα συμπτώματα της χρήσης κινίνης από έναν υγιή οργανισμό είναι παρόμοια με εκείνα που θεράπευε η κινίνη σε ασθενείς. Ο Χάνεμαν είχε ήδη διατυπώσει την άποψη πως συχνά οι πρακτικές της καθιερωμένης ιατρικής της εποχής του δεν είχαν αποτελέσματα ή ακόμα οδηγούσαν σε επιδείνωση της υγείας των ασθενών και για αυτό το λόγο στράφηκε στη θεμελίωση μίας νέας θεωρίας. Για τη διερεύνηση της ανακάλυψής του, πειραματίστηκε χορηγώντας φαρμακευτικές ουσίες στον εαυτό του και καταγράφοντας τα αποτελέσματα. Οι έρευνές του οδήγησαν τελικά στη θεμελιώδη αρχή της Ομοιοπαθητικής, σύμφωνα με την οποία «τα όμοια θεραπεύουν τα όμοια» (λατινικά, similia similibus curantur), προτείνοντας πως οι ασθένειες θεραπεύονται με τη χορήγηση φαρμάκων που όταν χορηγούνται σε υγιείς οργανισμούς προκαλούν τα ίδια συμπτώματα με αυτά των ασθενειών.

Μνημείο προς τιμή του Χάνεμαν στη Λειψία

Γνωστοποίησε για πρώτη φορά την «αρχή των ομοίων» σε δημοσίευση του 1796. Τα επόμενα χρόνια, ο Χάνεμαν εξέλιξε τη θεωρία του εισάγοντας την ιδέα πως χρησιμοποιώντας τις φαρμακευτικές ουσίες σε πολύ μικρές έως απειροελάχιστες δόσεις, ήταν δυνατό να ενισχυθεί η δραστικότητά τους μέσα από μια διαδικασία «δυναμοποίησής» τους, κατά την οποία οι ουσίες σταδιακά αραιώνονταν, ενώ το διάλυμα αναταρασσόταν μετά από κάθε αραίωση. Στράφηκε στη μείωση των δόσεων και κατ’ επέκταση της τοξικότητάς τους προκειμένου να αποφευχθούν ανεπιθύμητες επενέργειές τους. Αρχικά πίστευε πως σε μικρές δόσεις η δράση των ουσιών εξασθενούσε λιγότερο από το αναμενόμενο, ισχυριζόμενος πως οι ασθενείς οργανισμοί χαρακτηρίζονταν από μία ανώμαλη ευαισθησία στα φάρμακα, ώστε να χρειάζονται μικρότερες δόσεις. H θεωρία της δυναμοποίησης προτάθηκε περίπου το 1825 και καθώς φαίνεται υπήρξε άρρηκτα συνδεδεμένη με το διαδεδομένο δόγμα του βιταλισμού (ή της «ζωτικής δύναμης»), της πεποίθησης δηλαδή πως οι λειτουργίες ενός ζωντανού οργανισμού καθορίζονται από μία  φυσική εσωτερική δύναμη. Για να διαπιστωθούν οι θεραπευτικές ιδιότητες των φαρμακευτικών ουσιών, ο Χάνεμαν υπέδειξε την «επαλήθευση» τους σε υγιή άτομα και κατέγραψε λεπτομερώς τα συμπτώματά τους σε έναν κατάλογο ομοιοπαθητικής φαρμακολογίας (Materia Medica).

Το 1810  εξέδωσε το σύγγραμμά του «Organon der rationellen Heikunst,1810» και έγινε στόχος επικρίσεων από κάποια μέλη του επιστημονικού κατεστημένου της εποχής που τον αποκαλούσαν τσαρλατάνο και κομπογιαννίτη.

Το 1811 ο Χάνεμαν έγινε καθηγητής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας στην Γερμανία παρουσιάζοντας την διατριβή του στα Λατινικά «Dissertatio Historico – Medica de Helleborismo veterum – Lipsiae, 1812».

Το 1821 έγινε προσωπικός ιατρός του Δούκα Ferdinand of Anhalt-Köthen και την ίδια χρονιά δημοσίευσε το εξάτομο έργο του «Materia Medica Pura».

Ο Χάνεμαν και η Ομοιοπαθητική διέπρεψε κατά την μεγάλη επιδημία χολέρας στην Ευρώπη του 1831 όπου κατέγραψε εξαιρετικά θεραπευτικά αποτελέσματα με την μέθοδό του σε σημείο που αναγκάστηκαν ακόμα και οι επικριτές του να την προτείνουν ως την πλέον αποτελεσματική.

Συνέχισε να ασκεί την ιατρική και να ερευνά πάνω στην ομοιοπαθητική μέχρι το τέλος της ζωής του έχοντας αποκτήσει παγκόσμια φήμη και έχοντας θεραπεύσει πάρα πολλούς ανθρώπους και πολλές από τις διασημότερες προσωπικότητες της εποχής του. Πέθανε το 1843 στο Παρίσι.

Samuel Hahnemann Monument at Scott Circle, Washington, D.C.